Waarschijnlijk is de meest belangrijke vraag die je moet beantwoorden voordat je begint met het opschrijven van een stuk TAB, hoeveel informatie er precies in opgenomen moet worden. De kunst is om de juiste hoeveelheid informatie in een duidelijke, eenvoudig leesbare vorm neer te zetten.
Vragen die je jezelf kunt stellen zijn:
Wordt het nummer voor het grootste gedeelte met akkoorden gespeeld?
Zijn er een aantal riffs die door het gehele nummer gebruikt worden?
Is er een duidelijke structuur aanwezig? (couplet, refrein, bridge).
Door een beetje vooruit te plannen maak je een duidelijk gestructureerde TAB, die niet alleen eenvoudiger te lezen is door anderen, maar die ook eenvoudiger door jou te maken zal zijn.
Je moet ook kiezen met welk programma je de TAB gaat maken. Het enige dat je nodig hebt is een simpele tekstverwerker, maar een muisgestuurd programma maakt het een en ander vast simpeler. Het standaardprogramma "kladblok" onder Windows is uitstekend geschikt om TAB te schrijven.
Je bespaart tijd door niet meteen te beginnen met typen, maar eerst een lege regel te maken en die een keer of 8/10 te kopieren. Hierna pas beginnen met het intypen van de fretnummers en dergelijke. Natuurlijk kun je ook een lege TAB file ergens opslaan en die steeds gebruiken als basis.
Wanneer je een uitgebreider programma zoals Microsoft Word gebruikt, zorg dan dat je een niet proportioneel lettertype hanteert, zodat alle karakters die je gebruikt van dezelfde breedte zijn. Wanneer de "m" en de "i" verschillend van breedte zijn, dan zullen andere veel moeite hebben met het bekijken van jouw TAB. Kies voordat je begint dus voor een lettertype als "Courier".
Er bestaat een aantal programma's dat speciaal ontwikkeld is voor het schrijven van TAB.
To Tab or not to Tab?
Wanneer een nummer goed beschreven kan worden met alleen akkoorden, dan is het een stuk simpeler te lezen (en te schrijven) wanneer je alleen de akkoorden weergeeft en niet elk akkoord als TAB uitschrijft.
Zorg dat je markeringen als "Intro", "Verse" (couplet) en "Chorus" (refrein) gebruikt, zodat de lezer weet om welk gedeelte van het nummer het gaat. Een andere manier om dit te doen is aangeven op welk tijdstip in het nummer je zit. Wanneer het couplet van het nummer begin na een minuut en tien seconden, schrijf dan 1:10 in de kantlijn. Zie ook onderdeel 3.2.3.
Als voorbeeld, zie je hier Led Zeppelin's "Gallows Pole":
Intro : A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A
Verse : A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A
A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A G D
A7 G/A A7 Am7 Dadd4/A A7 G/A A7 Am7 Dadd4/AMAAR - wanneer je alleen de akkoorden opschrijft, dan wordt het nog een stuk duidelijker wanneer je ook de akkoordvormen erbij zet (hoeveel gitaristen weten immers uit hun blote hoofd hoe je een Dadd4/A speelt?). Wat je dus moet doen is iets als het volgende toevoegen:
EADGBE EADGBE EADGBE EADGBE EADGBE EADGBE
x02020 x02010 x04035 320033 xx0232 x0000x
A7 Am7 Dadd4/A G D G/A
Wanneer je al deze akkoorden als TAB uitschrijft, dan duurt het een stuk langer om het allemaal in te typen en wordt het voor anderen een stuk moeilijker om te lezen en te begrijpen. Dus voor een op akkoorden gebaseerd nummer is het veel beter om het op deze manier op te schrijven.
Waar je je aan moet houden
Een van de belangrijkste afwegingen bij het schrijven van TAB is zorgen dat hetgeen je schrijft helder en eenvoudig leesbaar is. Hier zijn een aantal simpele richtlijnen waaraan je je moet houden.
Gebruik spati-ering!
Het is wonderlijk hoeveel verschil wat extra ruimte op de goede plaatsen maakt. Zorg er met wat lege regels voor dat individuele blokken TAB los van elkaar komen te staan en het geheel zal er duidelijker van worden.
Definieer de symbolen die je gebruikt
Het leven zou er een stuk eenvoudiger uitzien wanneer iedereen dezelfde symbolen voor hammer-ons, bends en dergelijke zou gebruiken. MAAR - wanneer je ervan overtuigd bent dat jouw specifieke manier van het noteren van bends en slides beter is dan die van anderen, dan is dat geen probleem. Zolang je er maar voor zorgt dat je iedereen vertelt welk systeem je dan gebruikt. Het beste kun je
je TAB file beginnen met een uitleg van de symbolen die je hanteert.
Meer Gitaar notaties
Voor het opschrijven van flageoletten bestaat er een hele variatie aan symbolen. Zelfs in standaard muzieknotatie bestaat er geen conventie voor het opschrijven van natuurlijke en kunstmatige flageoletten. Maar in TAB zul je meestal het gebruik van puntige haken ("kleiner dan" en "groter dan" tegenkomen). Dus een natuurlijke flageolet op de 12e positie schrijf je op als:
E--------------------------------------------------------------
B--------------------------------------------------------------
G--------------------------------------------------------------
D--------------------------------------------------------------
A--------------------------------------------------------------
E------<12>----------------------------------------------------Normale haken ( en ) worden soms gebruikt voor zachte noten of optionele noten, dus puntige haken zijn de gebruikelijke keuze voor het opschrijven van flageoletten.
Er zijn twee soorten flageoletten: natuurlijke en kunstmatige. Natuurlijke flageoletten vind je onder andere op de 5e, 7e en 12e positie op de hals. Je speelt ze door je vinger licht op de snaar te laten rusten, recht boven de fret die achter de te spelen positie zit. Dan de snaar aanslaan en vlak daarna je vinger van de snaar afhalen. Een kunstmatige flageolet kun je spelen je door een snaar in te drukken met je speelhand en een octaaf hoger met je plectrumhand op de snaar te tikken (je drukt bijvoorbeeld de snaar in op de 2e postitie en je tikt hem op de 14 positie boven de fret). Ook kun je zorgen dat je de duim van je plectrumhand op de snaar laat rusten boven de fret en dan de snaar aanslaat, waarna je de duim van de snaar afhaalt (eigenlijk de techniek die je bij natuurlijke flageoletten ook gebruikt). Dit is geen volledige gitaarles, maar ik het hoop dat het idee zo duidelijk genoeg is.
Omdat er geen standaarden zijn voor het maken van een onderscheid tussen natuurlijke en kunstmatige flageoletten, ontstaat er soms verwarring. Wanneer je TAB schrijft met flageoletten, dan kun je het beste een opmerking toevoegen om
uit te leggen of het gaat om natuurlijke- of kunstmatige flageoletten. De meest gebruikelijke Manier om kunstmatige flageoletten uit te schrijven is als volgt:
E--------------------------------------------------------------
B--------------------------------------------------------------
G--------------------------------------------------------------
D--------------------------------------------------------------
A--------------------------------------------------------------
E------<14>--<16>--<17>--<16>--<14>---------------------------- Dit zal meestal betekenen dat je de noten op de 2e, 4e en 5e positie indrukt met je speelhand en dat je de kunstmatige flageoletten met je plectrumhand op respectievelijk de 14e, 16e en 17e positie speelt.
Label de onderdelen van de TAB
Je TAB wordt een stuk duidelijker wanneer je kunt zien waar onderdelen als het couplet en het refrein zich bevinden in je TAB. Zet daarom labels op goede plaatsen om de lezers hier doorheen te leiden.
Veel nummers zullen over een duidelijke couplet- en refreinstructuur beschikken. Je kunt dus volstaan met het eenmalig uitschrijven van de riffs en de akkoorden en aangeven waar deze herhaald moeten worden. Het kan ook voorkomen dat een nummer een paar belangrijke riffs bevat. Schrijf deze ook maar één keer uit en label ze "riff1" en "riff2". Je kunt dan later volstaan met "Repeat riff1 four times", zonder het geheel uit te hoeven schrijven.
Zolang je zorgt dat het duidelijk is welk stukje TAB met welk label overeenkomt, maak je het jezelf en anderen een stuk gemakkelijker.
Benoem de artiest en het album
Hoe logisch het ook klinkt... het is zeer nuttig voor anderen om te weten waar het originele nummer gevonden kan worden. Benoem daarom aan het begin van je TAB informatie over de artiest die het nummer origineel heeft opgenomen, de naam
van het nummer en het album waarop het nummer gevonden kan worden.
Algemeen commentaar
Ook is het nuttig om een paar regels commentaar op te nemen over de stijl van het nummer of over belangrijke eigenschappen zoals een alternatieve stemming, het gebruik van een capo, etc.
Een paar woorden als "use a staccato, funky kind of strumming style for the chords, then change to a sustained feel for the lead line" zullen mensen een heel eind op weg helpen als het gaat om een idee te krijgen van de juiste
speelstijl.
Leg uit welk type gitaar gebruikt wordt (elektrisch, akoustisch, 6-snarig, 12-snarig) en eventueel welke effecten gebruikt worden. Bij effecten als bijvoorbeeld "delay" is het heel nuttig om ook aan te geven wat de waarden voor delay-time en feedback moeten zijn.
Opmerkingen over het gebruik van capo's en alternatieve stemmingen:
Wanneer je gebruik maakt van een capo, dan is het gebruikelijk om de nummers van de posities relatief ten opzichte van de positie van de capo op te geven. Dus wanneer je een D majeur akkoorvorm pakt, met een capo op de tweede positie, dan wordt de TAB:
E----2---------------------------------------------------------
B----3---------------------------------------------------------
G----2---------------------------------------------------------
D----0---------------------------------------------------------
A--------------------------------------------------------------
E-------------------------------------------------------------- De noten die op de drie hoogste snaren gespeeld worden liggen 2 of 3 posities boven die van de capo. In werkelijkheid speel je de noten op de 4e en 5e posities.
Wanneer je de namen van de akkoorden uitschrijft, dan is het meestal het beste of de absolute toonhoogte van de noten in acht te nemen. In het bovenstaande voorbeeld zullen gitaristen de akkoordvorm herkennen als een D majeur akkoord, maar omdat er een capo op de 2e positie zit is het echte akkoord een E majeur (twee halve tonen hoger dan de D). Je moet daarom het akkoord als een E majeur akkoord noteren. Dit maakt het eenvoudiger voor andere muzikanten (die geen gitaar spelen of die geen capo hebben) om mee te kunnen spelen in de juiste toonsoort.
Hetzelfde verhaal gaat op voor TAB voor gitaren die lager gestemd zijn dan normaal. Wanneer TAB geschreven wordt voor een gitaar die gestemd is als Eb Ab Db Gb Bb Eb, dan kun je het volgende akkoord tegenkomen.
Eb-----0------------------------------------------------------
Bb-----0------------------------------------------------------
Gb-----1------------------------------------------------------
Db-----2------------------------------------------------------
Ab-----2------------------------------------------------------
Eb-----0------------------------------------------------------ Hoewel dit eruit ziet als een E majeur akkoord, gaat het hier toch om een Eb majeur vanwege de stemming. Om verwarring te voorkomen moet je dit akkoord dus ook Eb majeur noemen.
Ritme-informatie
Misschien wil je heel erg serieus te werk gaan en informatie over het exacte ritme van een nummer opnemen in de TAB? Dat kan. Je moet alleen wel wat meer typen. Voordeel is dat alle informatie die nodig is om het nummer te spelen dan in de TAB zit.
Een mogelijke manier om dit probleem te benaderen is een regel met streepjes, afgewisseld met nummers (die de maten aangeven), boven de TAB-regel te schrijven.
1---2---3---4---1---2---3---4--- etc.Hieronder kun je een regel met d (downstroke) en u (upstroke) symbolen schrijven om aan te geven wanneer en hoe de snaren aangeslagen moeten worden. Hier een simpel voorbeeld waar twee 1/4 noten opgevold worden door vier 1/8 noten:
1---2---3---4---1---2---3---4--- etc.
d---d---d-u-d-u-d---d---d-u-d-u-Dit kun je nog uitbreiden met hoofd- en kleine letters om aan te geven waar de accenten zich bevinden. De twee regels met ritme-informatie duidelijk afzondert van de 6 regels TAB.
Een andere manier om timing-informatie weer te geven is het gebruik van letters of symbolen voor elk type noot.
Gebruik bijvoorbeeld een e (eighth) voor een 1/8 noot, een s (sixteenth) voor 1/16 noot, etc. De letters die je gebruikt kunnen verschillend zijn al naar gelang je gewend bent aan het systeem van 1/4, 1/8 noten etc., of aan het Engelse systeem van "crotchets" en "quavers". Maar de methode is verder gelijk.
Hier een lijstje met vertalingen van typen noten:
hele noot - whole note / semibreve
2Lengte van Noten / minim
1/4 noot - quarter note / crotchet
1/8 noot - 8th note / quaver
1/16 noot - 16th note / semiquaver
1/32 noot - 32nd note / demisemiquaver
1/64 noot - 64th note / hemidemisemiquaver
Schrijf simpelweg de letters boven de overeenkomstige noten in de TAB (en zorg dat je definieert welke letters/symbolen je gebruikt). Hier een voorbeeld van hoe dit eruit kan zien (de openingsriff van het nummer "Ticket to Ride" van de Beatles):
q e e t t t q e e t t t
E--------0-----------0--------0-----------0--------------------
B-----------2-----0--------------2-----0-----------------------
G---2----------2----------2---------2--------------------------
D--------------------------------------------------------------
A--------------------------------------------------------------
E-------------------------------------------------------------- Ik heb hier q voor 1/4 noten (quarter), e voor 1/8 noten (eighth) en t voor 1/4 triolen (triplet) gebruikt.
Wanneer je TAB schrijft met ritme-informatie zoals hierboven, dan is het essentieel dat je uitlegt welk systeem je gebruikt. Ik heb zeer veel verschillende systemen gezien in verschillende graden van eenvoud en leesbaarheid. Welke je ook kiest om te gebruiken, je zult altijd al je symbolen uit moeten leggen om te zorgen dat anderen weten waar je in hemelsnaam toch mee bezig bent geweest.
Wanneer je wel hints wilt geven over het ritme van de TAB, maar er niet te diep op in wilt gaan, dan is het gebruik van maatscheidingstekens effectief. Plaats eenvoudig een verticale lijn bestaande uit "|" tekens om het einde van een maat aan te geven. Dus het voorbeeld met het volkslied zou er dan als volgt uit gaan zien:
E-----|----------------|----------------|-------------------|
B-----|----------0-1---|0-----0-1---0---|-------------------|
G-----|0---0---2-----2-|----2-----------|2--0--2----0-------|
D-0---|----------------|----------------|-------------------|
A-----|----------------|----------------|-------------------|
E-----|----------------|----------------|-------------------|Succes!
Jan van Gitaartabs.