In deze les leer je de beginselen van het notenschrift. We bespreken de verschillende noten, de notatie, notenbalk met onder anderen de G-sleutel, de maten, notenduur en rustduur en vertellen je hoe deze aan het eind koppelen zijn aan je gitaar. Daarbij maken we bovendien gebruik van de unieke media player en kan je het origineel in pdf downloaden.
Onderwerpen:
De noten
Noten zijn een manier om verschillende tonen te noteren. De noten hebben verschillende namen gekregen, namelijk de eerste zeven letters van het alfabet: a, b, c, d, e, f, en g. Meestal begin je met C, ook wel centrale C genoemd. Dus: c, d, e, f, g, a, b, en dan ga je weer verder bij c. De centrale C zit op de piano redelijk in het midden, zie ook onderstaande afbeelding de donkerblauwe toets.
De notatie
Bij de notatie van noten moeten er twee dingen duidelijk worden, welke toon moet je spelen, en hoe lang moet je deze spelen. Voor de hoogte van de toon gebruiken we een notenbalk. Voor de duur van de toon moet je kijken naar de ‘vorm’ van de noot. Zonder stilte ook geen muziek, dus ik leg ook de notatie van de rusten uit. En om het allemaal een beetje ordelijk te houden wordt er gebruik gemaakt van maten/maatstrepen.
De Notenbalk
Een notenbalk heeft 5 lijntjes, waarop of waartussen noten kunnen geschreven worden. Hoe hoger op de balk, hoe hoger de toon.
Aan het begin van de balk staat altijd een sleutel. Deze geeft aan welke toon bij welke positie hoort. Wij gebruiken de G-sleutel. Het uiteinde van de sleutel (de krul) geeft aan wat de G is. De geschreven noot is dus een g.
Je kunt noten tussen en op de lijntjes schrijven. Zie het volgende voorbeeld:
Voor elke stap omhoog ga je een toon omhoog. Een manier om de namen van de noten te onthouden is het volgende: tussen de lijntjes in kun je van beneden naar boven het Engelse woord FACE lezen.
Verder heb je ook nog een soort halve tonen. Die zitten tussen bepaalde tonen in. Deze worden aangegeven door een # of een b. Een toon wordt verhoogd door een # en verlaagd door een b. Dit gaat niet voor alle tonen op want C# en Db zijn dezelfde toon, maar kan op twee manieren aangegeven worden.
Maten
In de muziek wordt een liedje opgedeeld in maten. De meest voorkomende is de vierkwartsmaat of de 4/4 maat. Als dit het geval is zie je dat aan het tekentje naast de sleutel.
Een vierkwartsmaat bestaat uit 4 tellen. Een maat wordt aangegeven door een streep. Aan het eind van een liedje staat een dubbele streep (een dunne en een dikke). Elke 4 seconden staat er een streep. Hiermee kan je ook de duur van de noten en rusten uitrekenen, die ik zo meteen ga uitleggen.
Toonduur en rusten
Een hele noot/rust duurt 4 tellen.
Een halve noot/rust duurt 2 tellen.
Een kwartnoot/rust duurt 1 tel.
Een achtste noot/rust duurt 1⁄2 tel.
Achtste noten kunnen met vlaggetjes geschreven worden, maar kunnen ook aan elkaar vast geschreven worden, zoals je hierboven ziet.
Als er een punt achter een noot staat, dan duurt die toon 50% langer.
Een halve noot duurt normaal 2 tellen. Tel daar de helft bij op en je komt op 3 tellen.
Een kwartnoot met punt duurt 1/2 tel etc. etc. Zie hieronder.
Als je een toon langer wilt aanhouden dan wat nog kan in de maat, dan maak je gebruik van een verbindingsstreep. De twee kwartnoten zijn nu een halve noot geworden.
Tonen op je gitaar
Hieronder kun je zien welke noten bij de verschillende posities horen op je gitaar.
De onderste lijnen bij TAB zijn het aantal snaren op je gitaar. Van onder naar boven zijn dit de EADGBE. Als er een 3 staat op de tweede snaar van onder druk je met je vinger op de A snaar op de derde fret en speel je de C noot.
Wil je meer leren over Tabs (tabulatuur) lezen, dan zit bij Gitaartabs uiteraard goed. Bekijk de lessen in het blog of volg onze uitgebreide video lessen.
De theorie hierachter is als volgt. De snaren van je gitaar heten van dik naar dun: E A D G B E. (Een Aap Die Geen Bananen Eet). Dit zijn ook de namen van de noten die je speelt als er geen enkele fret wordt ingedrukt. Vervolgens ga je voor elke toon omhoog (inclusief die met # of, zie het schema hieronder) een fret naar rechts.
Voorbeeld: Je slaat de G-snaar aan terwijl je de 2e fret indrukt. De losse snaar is dus vanuit bovenstaand ezelsbruggetje de G, dan tel je twee vakjes verder. Dat is dan de A. Druk je de 3e fret in, ga je nog een vakje verder, krijg je A#.
Een liedje spelen in noten.
Omdat we bij Gitaartabs gebruik maken de unieke media player (zie hieronder) zijn alle liedjes in ProTabs (en lessen) op verschillende manieren weer te geven:
Tabs,
Tabs en akkoorden
Akkoorden
Akkoorden en noten
Akkoorden, noten en Tabs
En alle andere combinaties die je maar kunt bedenken 👍
Probeer de onderstaande media player op verschillende manieren.
Tips bekijk ook de makkelijke (ProTabs) liedjes.